लोहगाव विमानतळावरून तिची दिल्लीला जाण्यासाठी रात्री साडेअकरा वाजता ची फ्लाईट होती. अभिषेकने रचनाला दहा वाजताच विमानतळावर पोहोच केले. तो मात्र फ्लाईट सुटेपर्यंत विमानतळावरच बसून होता. फ्लाईट रवाना झाली आणि त्याने तेथून काढता पाय घेतला.
रचनाची ही पहिलीच बिझनेस कॉन्फरन्स होती. आणि शिवाय ती पहिल्यांदाच विमानाने महाराष्ट्राच्या बाहेर प्रवास करणार होती. म्हणून अभिषेक स्वतः तिला सोडवायला विमानतळावर आला होता.
त्याने पार्किंगमधून गाडी बाहेर काढली आणि सुसाट वेगाने त्या रिकाम्या रस्त्यांवरून पुण्याच्या दिशेने मार्गस्थ केली. तिच्या जाण्याने मागील दोन वर्षांपासून तो पहिल्यांदाच घरी एकटा राहणार होता. एकटेपणाची त्याला सवय तर होतीच पण लग्नानंतर आयुष्य एका वेगळ्या वळणावर येऊन ठेपलेले होते. त्यामुळे मनावर दडपण येत होते. गाडी चालवत असताना देखील आज कितीतरी दिवसांनी रचना त्याच्या सोबत नव्हती.
त्याने ऑडिओ प्लेयर चालू केला. आपली आवडती गाणी लावली. परंतु त्याच्यामध्ये त्याचे मन काही रमत नव्हते. आठवणींचा बोजा मागच्या दोन वर्षांपासून त्याच्या मेंदूमध्ये तर होताच तो काही कमी होण्याचे नाव अजूनही घेत नव्हता. रचनाचा आणि त्याचा विवाह हा ठरवून झालेला अर्थात अरेंज मॅरेज होता. केवळ एका महिन्याच्या ओळखीमध्ये त्याचा विवाह संपन्न झाला होता. परंतु, आजही त्याला अनुप्रियाची आठवण सतावत होती.
अनुप्रिया ही त्याची महाविद्यालयातील वर्गमैत्रीण होतील आणि प्रेयसी देखील. तीन-साडेतीन वर्ष त्यांचं प्रेमप्रकरण चालू होतं. अभिषेकला जॉब लागल्यानंतर तिला आपल्या भावी सुखी आयुष्याची स्वप्ने पडू लागली. दोघांनाही लग्न करायचे होते. ती मात्र त्याच्यामध्ये पूर्णतः गुंतून गेलेली होती. एका अर्थाने जीवनाच्या शेवटपर्यंत हाच जोडीदार आपल्या सोबत असेल, याची तिला मनोमन खात्री झाली होती. परंतु कालांतराने परिस्थिती पलटली. अभिषेकच्या घरी अनुप्रियाबद्दल समजले तेव्हा त्यांनी फारसा गदारोळ केला नाही. उलट त्याला नीट समजावून सांगितले.
घरच्यांचे विचार पूर्णपणे व्यवहारिक होते. प्रत्यक्ष जीवनात कोणत्या अडचणींचा सामोरे जावे लागेल, याची कहाणीच त्यांनी अभिषेक समोर रचून ठेवली. अनुप्रिया ही गृहिणी टाइप मुलगी होती. अशी मुलगी आपल्या घरात नको. उलट करिअरला प्राधान्य देणारी मुलगी हवी. असंच घरातील सर्वांना वाटत होतं. थोड्याच काळामध्ये अभिषेकला देखील घरच्यांचं म्हणणं पटायला लागलं. तोदेखील व्यावहारिक झाला आणि अनुप्रियापासून हळूहळू दूर जायला लागला. त्यामुळे तीच्या मनातील चलबिचल वाढू लागली होती. एक दिवस अभिषेकने तिला थेट 'आपलं पुढे काही होऊ शकत नाही आपण इथेच थांबूया', असं सरळ सांगून दिलं. त्याच्या या पवित्र्यामुळे अनुप्रिया मात्र कोलमडली. तिच्यासाठी न सहन होणारा हा एक धक्का होता.
त्याच्या जागी तिने कुणालाही विचार केलेला नव्हता. ती पूर्णपणे त्याच्यामध्ये गुरफटलेली होती. त्यामुळे त्याचा नकार पचवणे तिला शक्य झाले नाही. एका उंच इमारतीवरून उडी मारून तिने आपले जीवन संपवले. अभिषेकला जेव्हा ही गोष्ट समजली तेव्हा त्याने तिच्या अंत्यसंस्काराला देखील जाणे टाळले होते. मनातून त्याला वाईट वाटले. परंतु आता तो व्यवहारिक झाला होता. भावनिक नात्यात गुंतून जाणे त्याला निरर्थक वाटू लागले होते.
तिच्या आत्महत्येची बातमी त्याने दुसऱ्या दिवशीच्या वर्तमानपत्रामध्ये वाचली आणि तिचा विषय सोडून दिला. त्यानंतर एकाच महिन्यांमध्ये त्याचा विवाह निश्चित झाला. रचना एक हुशार मुलगी होती. करिअरच्या दृष्टीने विचार करणारी समंजस आणि सुंदर देखील. तिलादेखील अभिषेक पहिल्याच भेटीमध्ये आवडला होता. त्याचं व्यक्तिमत्व कोणत्याही मुलीला लगेच आवडेल, असंच होतं. अभिषेकच्या घरच्यांना देखील रचना फारच भावली. लवकरच लग्नाची बोलणी झाली आणि एका महिन्यामध्ये शुभमंगल देखील उरकले गेले.
लग्नानंतरचे सुरुवातीचे दिवस अतिशय आनंदात होते. कालांतराने अभिषेकच्या अनुप्रिया विषयीच्या आठवणी जागृत होऊ लागल्या होत्या. त्याला कारण देखील तसेच होते. त्याने तिला मनातून काढून टाकले असले तरीदेखील अधून मधून ती त्याच्या स्वप्नात यायला लागली. तिचा तो रडवेला सुर, तिने त्याला मारलेली आर्त हाक आणि एका उंच इमारतीवरून मारलेली उडी, यासारखे प्रसंग त्याला वारंवार स्वप्नामध्ये दिसायला लागले. कधीतरी मध्यरात्री मध्येच त्याला अचानक जाग यायची, तो घामाघूम झालेला असायचा आणि परत झोप लागायची नाही. सतत येरझाऱ्या घालत असायचा. मग महत्प्रयासाने त्याला पुन्हा झोप लागायची. असं अनेकदा घडत होतं.
अनुप्रिया त्याच्या आयुष्यातून जायला एका अर्थाने तयारच नव्हती. हळूहळू रचनाला देखील ही गोष्ट ध्यानात यायला वेळ लागला नाही. तीने त्याला विश्वासात घेऊन सर्व गोष्टी विचारल्या होत्या. अनुप्रिया बद्दल तिलादेखील सहानुभूती वाटू लागली. परंतु आता काही करता येणे शक्य नव्हते. अभिषेकला आता तिच्या प्रेमाची गरज होती. तिने मागील दोन वर्षांमध्ये त्याला पुरेपूर साथ दिली होती. पण अनुप्रिया त्याचा पाठलाग करतच होती.
हा सर्व भूतकाळ त्यादिवशी एकट्याने प्रवास करताना त्याच्यासमोर पुन्हा उभा राहिला. लग्नानंतर कित्येक वर्षानंतर तो आज रात्री एकटाच घरी असणार होता.
पाऊण तासाच्या प्रवासानंतर त्याची गाडी सोसायटीच्या गेटमध्ये पोहोचली. सर्वत्र शुकशुकाट झाला होता. अगदी सोसायटीच्या गेटपाशी भुंकणारी कुत्री देखील स्वस्थपणे पडलेली त्याला दिसली. गाडी पार्क करून तो लिफ्टच्या दिशेने निघाला. डी-विंगमध्ये आठव्या मजल्यावर त्याचा आलिशान फ्लॅट होता. लिफ्टमधून आठव्या मजल्यावरचा दरवाजा उघडला व तो फ्लॅटच्या दिशेने निघाला. खिशातून चावी काढली दरवाजा उघडला आणि आज सोफ्यावर जाऊन बसला. रात्रीचे एक वाजत आले होते दिवसभराचा थकवा त्याच्या चेहर्‍यावर जाणवू लागला होता.
त्याने हॉलची लाईट बंद केली आणि बेडरुमच्या दिशेने निघाला. परंतु मुख्य दरवाजाच्या बाहेर त्याला सूक्ष्म हालचाल जाणवली. त्यामुळे तो लगेचच थांबला व त्याने दरवाजाच्या दिशेने बघितले. त्यावर असणार्‍या पी-होलमधून घरामध्ये येणारा प्रकाश कधी बंद तर कधी चालू होता. अर्थात दरवाजाच्या समोर कोणीतरी येत असावे, असे त्याला जाणवले. पुढची दहा सेकंद जवळपास तो प्रकाश बंद होता. म्हणजे नक्कीच कुणीतरी दरवाजासमोर उभे आहे, याची त्याला खात्री झाली. पुन्हा तो प्रकाश दिसायला लागला. त्याने हळुवारपणे पावले टाकत दरवाजाच्या दिशेने जायला सुरुवात केली. एव्हाना पी-होलमधून येणारा प्रकाशाचा एक किरण त्याला दिसत होताच. पुन्हा दोन वेळा त्या प्रकाशाची उघड झाप झाली. आता मात्र त्याला पूर्ण खात्री झाली होती की, दरवाजाच्या समोर कुणीतरी येऊन जातय.
दरवाजापाशी आल्यानंतर त्याने पी-होलमधून बाहेर पाहिले. फ्लॅटसमोरील पॅसेज मधल्या प्रकाशात समोरच्या दोनही फ्लॅटचे दरवाजे दिसत होते. मात्र आजूबाजूला कोणीही नव्हतं. बराच वेळ तो तिथेच एका डोळ्याने निरीक्षण करत होता. पण हालचाल जाणवली नाही. कोणीतरी नक्की होतं तिथे. त्याच्यावर कदाचित ते नजर ठेवून असावं.
थोडा वेळ तो तसाच दरवाज्यापाशी उभा राहिला. बाहेर त्याला अतिशय मंद हालचाल जाणवत होती. दरवाजा उघडू की नको, या प्रश्नाचा तो विचार करत बसला. परंतु बाहेरच्या व्यक्तीच्या हालचाली त्याला दरवाजा उघडण्यासाठी प्रोत्साहित करत होत्या. अखेर त्याने लॅच काढला आणि दरवाजा उघडला.
बाहेर कोणीच नव्हतं. रात्रीची नीरव शांतता त्याला पहिल्यांदाच अनुभवता येत होती. त्याने दरवाज्याच्या बाहेर पाऊल टाकले. दरवाज्याच्या भिंतीला डावीकडे लिफ्टचा दरवाजा होता. तो त्याला बंद होताना दिसला आणि लिफ्टमधून बाहेर येणारा प्रकाश देखील संपला. म्हणजे कुणीतरी होतंच तिथे, पण कोण? ती उत्सुकता त्याला स्वस्थ बसू देईना.
त्याने दरवाजा ओढून घेतला व लिफ्टच्या दिशेने चालायला लागला. पायातील चपलांचा आवाज त्या नीरव शांततेचा भंग करीत होता. कदाचित तो खालील व वरील काही मजल्यांपर्यंत निश्चित ऐकू जात असावा.
तो लिफ्टच्या दरवाज्यापाशी पोहोचला. बाहेरच्या इंडिकेटरवर अजूनही लिफ्ट आठव्या मजल्यावर आहे, असं दिसत होतं. उघडली तेव्हा त्यातून कोणीही बाहेर आले नाही. याचा अर्थ कुणीतरी लिफ्टमध्ये गेलेलं होतं, हे मात्र नक्की. परंतु लिफ्ट अजूनही त्याच मजल्यावर होती. तिचं बटन दाबू की नको, याचा विचार करत तो तसाच उभा राहिला. छातीमध्ये काहीसं धडधडायला लागलं होतं. कोण असावं नक्की लिफ्टमध्ये? याची उत्सुकता त्याला होतीच. पण ते पाहण्याची हिम्मत होत नव्हती. तोच अचानक लिफ्ट खालच्या दिशेने जायला लागली. मग मात्र तो उडालाच.
8 7 6 5 4 3 2 1 करत तळमजल्यावर ती पोहोचली होती. आता मात्र त्याच्या अंगावर भीतीचा शहारा उठला. काय करावं काही सुचत नव्हतं. बराच वेळ तो तसाच उभा होता. अजूनही लिफ्ट तळमजल्यावरच होती. कुणीतरी त्याच्या मागावर आहे. पण कोण? याची उत्सुकता त्यालाही लागली होती. बराच विचार त्याने हिमतीने पायऱ्या उतरून खाली जायचे ठरवले. तिथून निदान सुरक्षित तरी राहू, असा त्याचा विचार असावा.
एक-एक मजले करत तो पायऱ्यांनी तळमजल्यावर पोहोचला. संपूर्ण तळमजल्यावर पार्किंग केलेल्या कार्स दिसत होत्या. आजूबाजूला कुणीही नव्हतं. तिथून चालत तो सोसायटीच्या आवारामध्ये आला. चारही बाजूंनी काँक्रीटच्या भिंतींचे कुंपण केलेलं होतं. त्यापलीकडे रस्त्यांवर भटकी कुत्री शांतपणे झोपलेली होती. शहरातल्या रस्त्यांवर रात्रीची इतकी भयाण शांतता त्याला पहिल्यांदाच दिसून आली. बिल्डींगमध्ये कोणी आलं होतं का? हे विचारावं म्हणून तो गेट वरच्या वॉचमनच्या दिशेने चालायला लागला. दुरूनच त्याला गेट बंद असल्याचं दिसलं. सेक्युरिटी कॅबिन शेजारी बाहेर एका खुर्चीवर आकाशाकडे बघून तोंडाचा 'आ' करून वॉचमन झोपलेला त्याला दिसला. गेटला मात्र आतून कुलूप लावलेलं होतं आणि वॉचमनची झोप बघता कदाचित इतक्यात कुणी आलेलं नसावं.
तोच कुठून जरी वार्‍याची सळसळ त्याला ऐकू आली. त्याने मागे वळून बघितलं. कोणीही नव्हतं. परत आपल्या जिन्याच्या दिशेने चालायला लागला. तेवढ्यात एका अविशिष्ट हुंकाराने त्याचं लक्ष वेधलं गेलं. इमारतीच्या टेरेसवर कोणीतरी उभं होतं. ते पाहताच त्याला धडकी भरली. अनुप्रियाच होती ती!
टेरेसच्या कठड्यावर आकाशाकडे उंच पाहत दोन्ही हात वरती झेपावलेले! एक असह्य वेदना तिच्या चेहऱ्यावर स्पष्ट दिसून येत होती. उंचावर वाहणारा वारा तिचे केस उडवीत होता. तिचं हे रूप बघून अभिषेकला दरदरून घाम फुटला. ती त्याच्याकडे पाहत देखील नव्हती. रोज स्वप्नात दिसणारी अनुप्रिया आज दोन वर्षांनी त्याला एका वेगळ्याच अविशिष्ट रुपात दिसून आली. त्याचं हृदय गोठत आहे की काय, असं वाटून गेलं आणि इतक्यात तीने स्वतःला खाली झोकून दिलं!
ती वाऱ्याच्या वेगाने जमिनीकडे यायला लागली. त्याच्या तोंडातून एक अस्पष्ट किंकाळी ऐकू आली. कंठ मात्र फुटत नव्हता. त्याला काही कळायच्या आतच ती अतिशय वेगाने जमिनीवर आदळली आणि नाहीशी झाली. तो सुन्नपणे सर्व काही पाहत होता. कदाचित तिला तिचा शेवट त्याला दाखवायचा होता म्हणून ती परत आली होती!
Ⓒ बाबुराव रामजी
